Właściwości kwiatów lawendy od wieków wykorzystywane były w medycynie ludowej.
Dziś stosowane są w ziołolecznictwie i w przemyśle farmaceutycznym. Lecznicze działanie zapewniają: olejek eteryczny, antocyjany, fitosterol i kwasy organiczne. Związki te występują nie tylko w kwiatach lawendy, ale i w całych roślinach. Wyciągi ziołowe z lawendy podawane są
w postaci naparów i herbatek.
Wyciągi z kwiatów
Używane zewnętrznie w postaci okładów lub kąpieli rozszerzają naczynia włosowate (skóra może zostać wtedy nieco podrażniona, a więc i zaczerwieniona), niszczą drobnoustroje, działając odkażająco, a nawet lekko przeciwbólowo.
Stosowane wewnętrznie łagodzą niektóre zaburzenia trawienne objawiające się nadmierną fermentacją, osłabieniem perystaltyki jelit, zatrzymaniem gazów lub brakiem łaknienia. Mają nieznaczne, ale uchwytne działanie ogólnie wyciszające, dlatego są składnikiem ziołowych preparatów uspokajających, podawanych w stanach pobudzenia nerwowego i w neurastenii. Nalewka z lawendy podawana jednocześnie z lekami antydepresyjnymi (np. z imipraminą) pozwalają ograniczyć dawki tych leków przy zachowaniu skuteczności działania (przeprowadzono badania w tym kierunku).
Olejek lawendowy
Wywiera podobne działanie jak wyciągi z kwiatów, ale znacznie silniejsze.
Podany doustnie działa na przewód pokarmowy, dobrze się resorbuje, wydalany jest częściowo z moczem, a częściowo przez płuca z wydychanym powietrzem.
Pary olejku lub aerozol mają silne działanie bakteriobójcze, podobne do działania olejku eukaliptusowego, wobec czego stosowane są do inhalacji w leczeniu górnych dróg oddechowych i płuc.
Olejek jest składnikiem preparatów leczących nerwobóle i dermatozy, gośćcowe bóle mięśniowe i stawowe, zapalenie korzeni nerwowych, a jako składnik aerozoli wykorzystywany w nieżytach jamy ustnej, gardła, oskrzeli i przewodów nosowych. Olejek wycisza niepokój wewnętrzny, ułatwia zasypianie, eliminuje wyczerpanie psychiczne, uodparnia na czynniki stresogenne. Przynosi ulgę w nerwobólach jako schorzeniach towarzyszących skrajnej lub zaawansowanej nerwicy i depresji, w napięciowych (wywołanych stresem) bólach głowy.
Zbigniew T. Nowak w książce „Ziołowe sposoby na depresję i zły nastrój” (2018) wspomina o poddaniu lawendy badaniom klinicznym pod kątem jej właściwości uspokajających:
- u osób w poczekalni stomatologicznej oraz u uczniów tuż przed egzaminem po zastosowaniu olejku lawendowego do inhalacji stwierdzono mniejsze napięcie nerwowe, niższy poziom lęku
i stresu
- u osób w bardzo podeszłym wieku, ze zdiagnozowaną demencją, w okresie podawania olejku (także w formie inhalacji) zaobserwowano mniejszą agresywność, czym również potwierdzono wyciszające działanie lawendy i obniżenie pobudzenia nerwowego.
Należy uważać na właściwości drażniące olejku i stosować go ostrożnie, najlepiej po konsultacji z lekarzem lub wręcz na jego zlecenie, aby nie wywołać niepożądanych skutków ubocznych takich jak: podrażnienie skóry, podrażnienie błony śluzowej żołądka i jelit, podrażnienie nerek bądź pęcherzyków płucnych.
Przeciwwskazania do stosowania olejku lawendowego: ostre i przewlekłe zapalenia żołądka, jelit, wyrostka robaczkowego, choroba wrzodowa, krwawienia w przewodzie pokarmowym, poważne schorzenia wątroby i nerek.
Jeżeli znasz jeszcze inne przykłady zastosowania cudownych właściwości lawendy (źródła informacji, doświadczenie własne), proszę, napisz o tym do mnie, np. w komentarzu poniżej.
O dawnym stosowaniu lawendy w w kosmetyce oraz w medycynie ludowej możesz poczytać
w artykule Lawendowe ciekawostki.
Źródła:
Ziołolecznictwo. Poradnik dla lekarzy pod redakcją prof. Aleksandra Ożarowskiego, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, Warszawa 1980, s. 170-172
Zbigniew T. Nowak, Ziołowe sposoby na depresję i zły nastrój (z recepturami o. Grzegorza Sroki), Wydawnictwo AA, Kraków 2018
Ogród w kwiatach, Murator 2013
kwiatlawendy.pl