W imię Świętej i nierozdzielnej Trójcy. Gdy szybko ubiegają dni żywota naszego, jak cienie słońca i dym giną. My więc Mieczysław z Bożej Łaski książę Polski wszystkim wiernym w Chrystusie, tak obecnie żyjącym, jako też i przyszłym pokoleniom, pragniemy, aby wiadomem było, iż dla miłości Pana naszego Jezusa Chrystusa odkupiciela dusz ludzkich i dla uwielbienia Najświętszej Rodzicielki Jego (...) zakonników ze zgromadzenia cystersów (...) osadziliśmy w miejscu nazwanem Lenda nad rzeką Wartą. (...) Działo się w Gnieśnie w dzień uroczystości Św. Wojciecha roku 1145…
Akt fundacyjny księcia Wielkopolski Mieszka III, zwanego Starym, rozpoczyna w 2. połowie XII wieku historię opactwa Najświętszej Maryi Panny i św. Mikołaja w Lądzie
Wieś mała, ale z wielką historią
Jej świadkiem jest zabytkowy, pocysterski zespół klasztorny, dziś służący salezjanom. Ma tu swoją siedzibę Wyższe Seminarium Duchowne Towarzystwa Salezjańskiego.
Nazwy historyczne tej leżącej na szlaku cysterskim miejscowości to: Lenda, Lend.
W Lądzie znajduje się również zespół dworski, na którego terenie od czerwca 2004 corocznie odbywa się Festiwal Kultury Słowiańskiej i Cysterskiej, otwierający na dwa dni portal przenoszący do czasów początków Państwa Polskiego.
Lądzkie budynki można znaleźć w Krajowej Ewidencji Zabytków! Wpisane do niej są:
Opactwo Cystersów w Lądzie
w skład zespołu zabytków wchodzi:
- kościół pw. NMP i św. Mikołaja, XII/XIII
- klasztor, poł. XIV, XVII/XVIII, XX
- ogród klasztorny z podwórzem gosp., XIX-XX
- cmentarz zakonny, obecnie park, 2. poł. XIX
- ogrodzenie ogrodu i cmentarza, mur z bramą, 2. poł. XIX
Zespół dworski w Lądzie
w skład zespołu zabytków wchodzi:
- dwór z poł. XIX
- park